به نقل از «ایمنا»

تهران و بغداد روی ریل توسعه اقتصادی-سیاسی

تاریخ انتشار: ۱۳ شهریور ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۶۱۴۶۱۴

آغاز رسمی پروژه خط ریلی شلمچه به بصره پس از سال ها انتظار، به دلیل موقعیت استراتژیک ایران و قرارگیری در شاهراه یک کمربند یک راه، از منظرهای متعدد قابل بررسی است و پیشبینی میشود این مسیر ترانزیتی راهبردی، آورده های اقتصادی و سیاسی فراوانی برای کشور به ارمغان بیاورد.

به گزارش خبرنگار ایمنا، روز شنبه یازدهم شهریورماه بود که پروژه راهبردی احداث خط ریلی شلمچه – بصره پس از سال‌ها انتظار با حضور محمد مخبر، معاون اول رئیس جمهور، مهرداد بذرپاش، وزیر راه و شهرسازی و «محمد السودانی» نخست وزیر عراق، رسماً آغاز شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

قرار است در این پروژه شلمچه از طریق یک خط ریلی ۳۲ کیلومتری به شهر بصره عراق متصل شود و پیش‌بینی می‌شود احداث آن حدود دو سال زمان ببرد. همچنین مطابق توافقات صورت گرفته، کشور عراق برای این پروژه سرمایه گذاری ۲۰۰ میلیون دلاری در نظر گرفته و در مقابل، وظیفه عملیات مین روبی به طول ۱۶ کیلومتر در حریم اطراف ریل و احداث یک پل متحرک ۷۰۰ متری، به طرف ایرانی واگذار شده است.

برای پی بردن به میزان اهمیت این پروژه باید به موقعیت ژئوپلیتیک ایران توجه کنیم. قرار گرفتن در مسیر شاهراه شرق به غرب و همچنین محل اتصال کشورهای شمال دریای خزر به آب‌های آزاد، ایران را به یک چهارراه کلیدی در منطقه غرب آسیا تبدیل کرده است و همین امر سبب شده تا مسیرهای ترانزیتی شمال به جنوب و شرق و به غرب در ایران، اهمیت بالای اقتصادی و سیاسی پیدا کند.

درواقع راه اندازی مسیر ریلی شلمچه-بصره به این معناست که خطوط ریلی ایران به کشور عراق متصل خواهد شد و از این طریق، دسترسی ایران به کشورهای حوزه مدیترانه و شمال آفریقا تسهیل خواهد شد. افتتاح این خط راهبردی، علاوه بر اینکه اسباب تردد راحت تر زائران ایرانی به شهرهای زیارتی نجف و کربلا را فراهم می‌کند از اهمیت اقتصادی بالایی نیز برخوردار است و موجب افزایش حجم تجارت و مبادلات اقتصادی با غرب آسیا خواهد شد.

به طور کلی تکمیل زنجیره‌های کریدوری شرق به غرب و شمال به جنوب، که سال‌ها از آن غفلت شده بود، یک استراتژی راهبردی در راستای سیاست‌های اقتصادی جمهوری اسلامی و ارتباط بیشتر با همسایگان منطقه‌ای محسوب می‌شود که آورده‌های اقتصادی و سیاسی فراوانی برای کشور خواهد داشت. در همین راستا جهت بررسی بیشتر ابعاد مختلف این موضوع با مهدی خورسند، کارشناس اقتصاد سیاسی و تحلیلگر مسائل اوراسیا به گفت‌و گو نشستیم.

ایمنا: خط ریلی شلمچه-بصره از جمله پروژه‌هایی بود که سال‌ها روی زمین مانده و عملیاتی نشده بود اما در راستای دیپلماسی پویا و ارتباط با همسایگان که محور اصلی دولت سیزدهم است، آغاز شد. به نظر شما مزایای این اقدام چیست و چه تأثیری در روند ارتباطات منطقه‌ای کشور دارد؟

خورسند: این موضوع در دو سطح خرد و کلان قابل بررسی است. در سطح خرد باید گفت دولت سیزدهم اقداماتی در زمینه سیاست خارجی داشته که چند گام فراتر از دیپلماسی عمومی دولت‌های قبلی بوده است و دولت فعلی نشان داده که رسیدن به دیپلماسی اقتصادی را به صورت عینی و عملیاتی دنبال می‌کند. اگرچه دولت سیزدهم در زمینه انعکاس دستاوردها و عملکرد خود در حوزه سیاست خارجی عملکرد خوبی نداشته و علیرغم اینکه اقدامات شایسته‌ای در حال صورت گرفتن است اما این نقد به دولت وارد است که چطور با وجود این همه مدعیان رسانه‌ای، نتوانسته این دستاوردها را به صورت عینی و ملموس برای مردم شفاف کند.

در سطح کلان باید در سه لایه به این اتفاق مهم نگاه کنیم. اولین لایه، موضوع همسایگی و روابط ایران و عراق است زیرا عراق اولین یا دومین شریک اقتصادی ایران است و بنابراین تکمیل این مسیر دسترسی و ترانزیت ما را با همسایه‌ای که تقریباً بیشترین تبادلات اقتصادی و تجاری را با آن داریم تسهیل می‌کند.

دومین لایه از رویکرد کلان، بحث منطقه‌ای است. ارتباط مستقیم بین ایران و عراق، با توجه به دستاورد دیگر دولت یعنی عادی سازی روابط با کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس که قبلاً با آنها تنش داشتیم، بازار ما را چند گام فراتر از عراق می‌برد و از این طریق به راحتی می‌توانیم به کشورهای حاشیه خلیج فارس، عربستان و حتی بازارهای شمال آفریقا دسترسی پیدا کنیم و با آنها مبادله و تجارت داشته باشیم. ما بعد از عراق کشورهای سوریه، عمان، اردن و عربستان را داریم و حتی می‌توانیم به فلسطین و مصر و شمال آفریقا دسترسی داشته باشیم. این مسئله با توجه به اینکه کشورهای عربی در حال پیشرفت و توسعه اقتصادی هستند حائز اهمیت است و ایجاد این خط ریلی می‌تواند برای ما آورده‌های بسیاری به همراه داشته باشد.

اما در لایه سوم یعنی سطح بین‌المللی، باید به تکمیل یکی از پازل‌های مهم کریدور شرق به غرب عالم اشاره کنیم. بعد از ایجاد ابر پروژه یک کمربند-یک راه و طبق نقشه‌ای که در سال ۲۰۱۳ منتشر شده بود، ایران به عنوان هسته و مسیر اصلی این شاهراه شناخته می‌شد تا حدی که اگر کریدورهای ترانزیتی داخلی خودمان را زودتر تکمیل می‌کردیم عملاً در منطقه یک اتکای سیاسی و اقتصادی به جمهوری اسلامی ایجاد می‌شد، اما از سال ۲۰۱۳ تاکنون دو دولت سرکار آمده و با این وجود اقدام عملیاتی مناسبی را در این زمینه شاهد نبوده‌ایم. به اعتقاد من اینکه دولت سیزدهم جلو آمده و جور این بار را خواهد کشید، اتفاق مثبتی است.

ایمنا: فارغ از بحث اقتصادی، ایجاد این خط ریلی چه آورده‌های دیگری برای کشور خواهد داشت؟

خورسند: ایجاد این خط در بعد منطقه‌ای و به طور کلی هرگونه توسعه اقتصادی، برای ما امنیت ساز خواهد بود. زیرا آن تنش‌هایی که گاهاً با همسایگان داشتیم می‌تواند بعد از عادی سازی روابطی که صورت گرفته، برای ما آورده اقتصادی و امنیتی داشته باشد. همچنین این توسعه روابط، می‌تواند زمینه خروج کامل آمریکا از منطقه و مودت بیشتر دنیای اسلام را فراهم کند و اینکه بتوانیم به راحتی به سرزمین‌های دنیای اسلام دسترسی داشته باشیم برای مردم ما مطلوبیت ایجاد خواهد کرد.

نکته دیگر این است که منطقه غرب آسیا عمق استراتژیک جمهوری اسلامی محسوب می‌شود و ایجاد این مسیر ترانزیتی موجب محدود شدن فضای جولان رژیم صهیونیستی به عنوان دشمن اصلی جهان اسلام در منطقه غرب آسیا می‌شود. شاید اگر می‌دانستیم برکات این خط ریلی در بعد منطقه‌ای تا چه میزان است، سال‌ها قبل به فکر تکمیل آن می‌افتادیم.

تکمیل پازلی که می‌تواند ما را در مسیر کریدورهای بین‌المللی قرار دهد و جایگاه ایران را در کریدورهای شمال به جنوب یا شرق به غرب تسهیل و تثبیت کند، بسیار حائز اهمیت است زیرا علاوه بر آورده‌های اقتصادی، آورده‌های سیاسی زیادی نیز خواهد داشت. به طور کلی قرار گرفتن در شاهراه‌های بین‌المللی غیر از اینکه سبب ارتباط بیشتر با همسایگان می‌شود، سطح کشور را در منطقه محل زیست و عمق استراتژیک، بسیار افزایش می‌دهد و می‌تواند از لحاظ بین‌المللی، ظرفیت، توان اقتصادی سیاسی، تأثیرگذاری اقتصادی و وزن سیاسی کشور را بالاتر ببرد.

ایمنا: به نظر شما چه مشکلات و موانعی بر سر راه تکمیل مسیرهای ترانزیتی کشور است؟

خورسند: ما در طول تاریخ همواره یک نقش ترانزیتی داشته‌ایم که به ما هویت بخشیده است و وجود کاروان سراهای تاریخی متعدد در کشور نیز موید همین امر است. اما در این بین مشکلاتی هم در مسیر استفاده از فرصت‌های حوزه ترانزیت وجود داشته است. اولین مشکل عدم توجه دولت‌ها برای تکمیل زیرساخت‌ها است، اگرچه دولت سیزدهم این کار را آغاز کرده اما سرعت پایین است. تکمیل دو مسیر حساس و راهبردی شلمچه-بصره یا رشت-آستارا شاید از نان شب هم برای کشور واجب تر باشد اما توجهی به ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های خودمان نداریم و نیاز است بیشتر روی این قضیه تمرکز کنیم.

نکته بعدی به قوانین داخلی ما در حوزه ترانزیتی و گمرکی باز می‌گردد. ما باید نرخ مالیات و گمرکات کشور را به سرعت اصلاح کرده و به سمت قوانین بین‌المللی ببریم و فوراً با همسایگان در جهت همسان سازی نرخ گمرکات نشست برگزار کنیم تا بتوانیم از فرصت تکمیل شدن پازل‌های ترانزیتی نهایت بهره را ببریم.

برای مثال اینکه ترکیه سازمان کشورهای ترک را ایجاد می‌کند، بیش از اینکه به دلیل تفکرات پان‌ترکیسمی باشد دلایل اقتصادی دارد و ترکیه به دنبال این است که با یکسان سازی قوانین حوزه گمرکی کشورهای ترک آسیای مرکزی و قفقاز جنوبی، مسیرهای ترانزیتی خود را جذاب کند تا کریدورهای شمال به جنوب و شرق به غربی را که از ایران می‌گذرد، به سمت مطلوب خودشان منحرف کند.

ایمنا: راهبرد مناسب برای پیشی گرفتن از رقبای منطقه‌ای در حوزه ترانزیتی چیست؟

خورسند: ما رقبای بزرگی در منطقه غرب آسیا داریم و نیاز است برای رقابت با آنها سلاح‌های قوی یعنی ایده و فکر نوین داشته باشیم. شکست دادن این رقیبان تنها با تجهیزات نظامی نیست و باید بپذیریم بعضی از قوانین داخلی ما در حوزه گمرکی و ترانزیتی، قابلیت پذیرش در سطح بین‌المللی را ندارد و باید با اصلاح آنها، خودمان را به قوانین استاندارد بین‌المللی برسانیم.

از سمت دیگر وزارت اقتصاد، سازمان توسعه تجارت و وزارت سمت کشور، باید تجار و بازرگانان داخلی را آموزش دهند و برای کنشگری در حوزه‌های تجاری جدید، که از طریق سازمان‌هایی مانند شانگهای و بریکس و اتحادیه اقتصادی اوراسیا به آنها ورود کرده‌ایم، آماده کنند. ما باید قوانین، شیوه و نوع تجارت را به تجار آموزش دهیم تا صرفاً تبدیل به یک محل تردد نشویم، اگرچه همین محل تردد بودن نیز به نفع ما است و وزن سیاسی ما را در سطح منطقه‌ای افزایش می‌دهد. به طور کلی در راستای پیشرفت کشور باید با علم و دانش تلاش کنیم میوه‌های اقتصادی بیشتری از باغ اقتصادی که به آن ورود کرده‌ایم به دست آوریم.

کد خبر 685011

منبع: ایمنا

کلیدواژه: محمد مخبر محمد مخبر معاون اول رئیس جمهور مهرداد بذرپاش وزیر راه و شهرسازی راه آهن شلمچه بصره محمد شیاع السودانی نخست وزیر عراق عراق بصره شلمچه مسیر ترانزیتی کریدور شمال جنوب کشور کریدور اقتصادی کریدور شرق به غرب کربلا نجف دریای مدیترانه غرب آسیا ترکیه شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق منطقه غرب آسیا شمال به جنوب دولت سیزدهم داشته باشیم ریلی شلمچه بین المللی شرق به غرب طور کلی برای کشور منطقه ای خط ریلی سال ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۶۱۴۶۱۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

رویدادی در جهت تقویت دیپلماسی تجاری و توسعه صادرات رقم خورد

به گزارش خبرنگار گروه اقتصادی خبرگزاری علم و فناوری آنا، مجید تکبیری در جمع خبرنگاران در حاشیه مراسم افتتاحیه ششمین نمایشگاه توانمندی‌های صادراتی جمهوری اسلامی ایران (ایران اکسپو ۲۰۲۴) که با حضور سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری و دیگر مقامات و مسوولان کشوری در سالن اجلاس سران برگزار شد گفت:با حمد و سپاس به درگاه الهی از افتتاح این دوره، لازم می‌دانم مراتب تشکر خود را ازملت شریف ایران، رهبر معظم انقلاب اسلامی، شهدای گرامی و جانبازان و خانواده‌های آن‌ها ابراز نمایم و فرصت را مغتنم شمرده و به این نکته اشاره کنم که اگر توصیه و تدابیر رهبر معظم‌انقلاب اسلامی بر امر صادرات نبود اکنون رویدادی این چنین، وجود نداشت.

وی گفت: این رویداد برای بازیگران اقتصادی خارجی یک جذابیت قابل توجه را در جهت توسعه همکار‌یهای اقتصادی با ایران فراهم می‌کند.

تکبیری تاکید کرد: با برگزاری رویداد ایران اکسپو که با حمایت همه جانبه دولت و همه بخش‌های مرتبط آغاز شد به دنیا ثابت کردیم که کشور عزیزمان تحریم پذیر نیست و بازار تجاری ایران برای کشور‌های خارجی بسیار جذاب است.

رئیس ستاد برگزاری نمایشگاه ایران اکسپو ۲۰۲۴ گفت: برای صادرکنندگان برتر کشورمان که با تمام توان خود، پا در میدان نبرد تجارت جهانی نهاده و توانسته اند پرچم اقتدار کشورمان را در این عرصه بالا ببرند آرزوی موفقیت دارم و امید است با حضور پر رنگ در بازار‌های بین المللی و ارتقای کمی و کیفی هر چه بیشتر محصولاتشان بتوانند به اهداف مطلوب خود در راستای خدمت به کشور دست یابند و مَقدمِ تجار گرامی از نقاط مختلف جهان که در این رویداد حاضر شده و ایران را که مهد تمدن، فرهنگ و تجارت دیرینه است را به عنوان مقصد تجاری خود انتخاب کرده اند، ارج می‌نهم.

تکبیری با بیان اینکه تحقق شعار سال، یعنی رشد و جهش تولید مدنظر مقام معظم رهبری، با دانش و تکنولوژی محقق می‌شود گفت: شعار «جهش تولید با مشارکت مردم»، در واقع تأکید بر نقش محوری مردم در مسیر رشد و پیشرفت اقتصادی است و در همین راستا کشورمان با تقویت روابط با کشور‌های هدف و همسایگان خود و به کارگیری دیپلماسی چندجانبه و عضویت در سازمان همکاری شانگهای و بریکس، به‌دنبال مشارکت و همکاری در اقتصاد و تجارت جهانی است.

رئیس ستاد برگزاری نمایشگاه ایران اکسپو ۲۰۲۴ افزود: ایران با بهره‌گیری از ظرفیت‌ها و تعریف دقیق جایگاه خود، با توجه به رویداد‌های نظام بین‌المللی، توانسته نقشی مهم، در روند‌های کلان منطقه‌ای و بین‌المللی برعهده گیرد و همان‌طور که انتظار می‌رود، در جهت‌دهی به تحولات آتیِ جهانی نیز نقشی راهبردی داشته باشد.

وی در عین حال ضمن تشکر و قدردانی از هماهنگی و همکاری همه سازمان‌ها برای برگزاری این رویداد ارزشمند ملی و استقبال ویژه از میهمانان خارجی گفت: در این دوره خوشبختانه حدود ۸۰۰ شرکت برتر صادراتی ایرانی حضور دارند و بیش از ۲۵۰۰ تاجر و بازرگان از بیش از ۱۰۰ کشور دنیا از نمایشگاه بازدید خواهند کرد. این استقبال بی نظیر، بیانگر آن است که دوره‌ی قبل، دوره‌ی موفقی بوده که استقبال به این حد رسیده است، چون اگر این پروژه موفق نبود، میزان استقبال تا این میزان افزایش پیدا نمی‌کرد..

وی با بیان اینکه از رویکرد‌های مهم دولت سیزدهم ارتباط گسترده با کشور‌های جهان است  که نخستین گام در توسعه روابط اقتصادی و تجاری، معرفی ظرفیت‌ها و توانمندی‌های داخلی و شناخت متقابل ظرفیت‌های کشور‌های دیگر است اظهار کرد: رویداد‌های مهمی نظیر ایران اکسپو، جدای از معرفی توانمندی‌های صادراتی کشورمان در حوزه‌های مختلف، زمینه‌های قابل توجهی را برای ایجاد ارتباط میان فعالان اقتصادی ایران و فعالان اقتصادی خارجی که به توانمندی‌های کشورمان نیازمند هستند، ایجاد می‌کند و به تناسب هر پیشرفت و خودکفایی، یأس و ناامیدی در دل دشمنان ایجاد می‌شود.

وی تاکید کرد: کشور عزیزمان به برکت انقلاب اسلامی از ظرفیت‌ها و دستاورد‌های بزرگی در بخش‌های مختلف صنعت، کشاورزی، فناوری‌های نوین و سایر حوزه‌ها برخوردار است، بنابراین معرفی این توانمندی‌ها در رویداد‌های ملی و ارزشمندی همچون ایران اکسپو بسیار مهم و فرصتی مغتنم محسوب می‌شود.

تکبیری اظهار کرد: قریب به ۶۰ درصد تُجاری که سال گذشته در نمایشگاه حضور پیدا کردند، برای اولین بار بود که در ایران حاضر می‌شدند و دیدگاه‌های آنان نسبت به پتانسیل‌های تجاری ایران بعد از شرکت در دورِ اول نمایشگاه، تغییر کرد و از همین رو در این دوره با تعداد بیشتری برای حضور اعلام آمادگی کردند.

انتهای پیام/